تشنج یکی از بیماری‌های نسبتا شایع است که در آن فرد دچار حملات تشنجی می‌شود و در اکثر موارد این حملات با دارو قابل درمان است. این احتمال می‌رود که زمانی ممکن است با فردی که دچار حمله تشنج شده، مواجه شویم. در این صورت چه کارهایی را بایستی انجام بدهیم و یا انجام ندهیم؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی تشنج در اکثر موارد یک حالت اورژانسی نیست، اما مهم این است که هر کس باید بداند در زمان برخورد با یک حمله تشنجی، برای بیمار چه کارهایی را بایستی انجام بدهد و یا انجام ندهد.تنها موردی که قطعا اورژانسی است صرع استاتوس (مداوم) است که خوشبختانه شایع نیست، ولی جدی است. صرع استاتوس یعنی هر گاه حمله تشنج بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد یا حملات پشت سر هم که در مجموع 30 دقیقه طول بکشد و بیمار بین حملات هوشیاری خود را به دست نیاورد.

وقتی کسی تشنج می کند چه کنیم؟

مشاهده یک فرد مبتلا به صرع که دچار تشنج می شود می تواند واقعاً ترسناک باشد. اما بیشتر تشنج ها اورژانسی نیستند. آنها خود به خود متوقف می شوند و هیچ عارضه بد دائمی ندارند.

پس از شروع تشنج، کار زیادی نمی توانید انجام دهید. اما اقدامات ساده ای وجود دارد که می توانید برای محافظت از شخص در برابر آسیب در طول تشنج انجام دهید. ارزش دانستن برخی کمک‌های اولیه اولیه را دارد

انواع تشنج، درجات خطر

برخی از آنها خطرناک تر از دیگران هستند. دو نوع اصلی وجود دارد:

• تشنج با شروع کانونی در یک قسمت از مغز شروع می شود. ممکن است دست آنها شروع به حرکت کند یا صورتشان شروع به تکان خوردن کند. و با اینکه بیدار و آگاه هستند، نمی توانند آن را کنترل کنند. با پیچیده شدن تشنج، ممکن است به نظر برسند که بیرون زده اند یا به هیچ چیز خیره نمی شوند. پس از آن، آنها ممکن است چیزی را به یاد نداشته باشند.

• تشنج های عمومی چندین ناحیه از مغز را به طور همزمان درگیر می کنند. مردم به ندرت از آنچه اتفاق می افتد آگاه هستند. شناخته شده ترین نوع در این گروه قرار می گیرد: تشنج تونیک-کلونیک ژنرالیزه که به عنوان تشنج بزرگ نیز شناخته می شود. تماشای اینها ترسناک است و می تواند یک وضعیت اضطراری باشد.

آنها مجموعه ای از رویدادها دارند:

• ممکن است فرد پاسخگو نباشد. اگر زنگ بزنید جواب نمیدهند اگر دستی را روی صورتشان تکان دهید یا آنها را تکان دهید، واکنشی نشان نخواهند داد. ممکن است ناگهان بیفتند.
• ماهیچه های آنها منقبض می شود و مانند یک تخته سفت می شوند. این مرحله تونیک است. چند ثانیه طول می کشد.
• بعد، یک سری حرکات تند و سریع بدن آنها را تشنج می کند. این مرحله کلونیک است. می تواند چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد.
• در نهایت، تکان دادن متوقف می شود و آنها به هوش می آیند. آنها ممکن است برای مدت کوتاهی گیج یا سرگردان باشند.
• هر تشنج عمومی می تواند خطرناک باشد زیرا فرد از محیط اطراف خود بی خبر است و نمی تواند از خود در برابر آسیب محافظت کند. حرکات کوبنده کنترل نشده در طول تشنج ژنرالیزه تونیک-کلونیک احتمال آسیب را افزایش می دهد. این نوع به احتمال زیاد منجر به سفر به اورژانس می شود.

کمک‌های اولیه برای اغلب تشنج‌ها ضرورت ندارد و بایستی اجازه داد که حمله، سیر طبیعی خود را طی کند

کمک های اولیه

کمک های اولیه در تشنج با رعایت اقدامات احتیاطی است. به احتمال زیاد برای تشنج ژنرالیزه تونیک-کلونیک به آن نیاز دارید.

• دیگران را از دور نگه دارید.
• اجسام سخت یا تیز را از فرد دور کنید.
• سعی نکنید آنها را نگه دارید یا حرکات را متوقف کنید.
• آنها را در پهلوی خود قرار دهید تا به تمیز نگه داشتن راه هوایی کمک کند.
• در ابتدای تشنج به ساعت خود نگاه کنید تا طول آن را زمان بندی کنید.
• سعی نکنید چیزی میان دندان های بیمار بگذارید. بر خلاف یک افسانه رایج، شما نمی توانید زبان خود را در هنگام تشنج قورت دهید. اما اگر جسمی را در دهان آن‌ها قرار دهید، ممکن است به دندان‌هایشان آسیب برساند یا شما را گاز بگیرند.

نکات زیر را حتما در مواجهه با فردی که تشنج کرده است مورد توجه قرار دهید:

• زمان بهبود متفاوت است و به نوع حمله بستگی دارد.
• کمک‌های اولیه برای اغلب تشنج‌ها ضرورت ندارد و بایستی اجازه داد که حمله، سیر طبیعی خود را طی کند
• سعی کنید وحشت‌زده نشوید.

کمک‌های اولیه که برای حملات تشنج بزرگ (ژنرانیره) توصیه می‌شود:

• با چرخاندن بیمار به پهلو، تنفسش راحت‌تر شده و به باز شدن مجرای تنفسی او کمک می‌کند، در ضمن هر گونه پوشش تنگ او را شل کنید.
• با جابجا کردن وسایل منزل و اشیای سخت اطراف بیمار، به هنگام حمله او را از مصدوم شدن حفظ کنید.
• مراقب باشید به او صدمه وارد نشود، مثلا با گذاشتن کوسن، بالشت، ژاکت یا کت تا شده زیر سر و یا با کمک دست‌ها و بازوهایتان .
• حتی‌الامکان او را تکان ندهید مگر اینکه در معرض خطر صدمه باشد مثلا در نزدیکی آتش یا بر روی پلکان
• او را ترک نکنید تا زمانی که حمله تمام شود و کاملا بهبودی یابد.
• تنها اقدامی که به طور قطع نباید انجام دهید این است که سعی نکنید چیزی بین دندان‌هایش بگذارید این اقدام خطرناک بوده و می‌تواند باعث صدمه قابل ملاحظه‌ای به دندان‌هایش شود و هم‌چنین ممکن است دست شما به شدت گاز گرفته شود.
• به هیچ عنوان، هرگز و هرگز در حین حمله و یا حتی بلافاصله پس از ختم حمله، آب، نوشیدنی و حتی داروهای فرد را به او نخورانید.
• سیلی زدن، آب پاشیدن، تنفس دهان به دهان و فشار روی قفسه سینه ممنوع است.
• سعی نکنید جلوی حرکات غیر ارادی را در جریان حمله شدید بگیرید، چون ممکن است باعث شکسته شدن استخوان‌های اندام‌ها شود.
• پس از یک حمله شدید، بیمار نیاز به استراحت دارد. قبل از اینکه فرد به سر کار خود برگردد به او استراحت بدهید.
• کبود شدن لب‌های بیمار در حین حمله تشنج، به علت کمبود اکسیژن خون است و به تنهایی خطرناک نیست و تنها در حملاتی که حمله تشنج طی چند دقیقه خود به خود تمام نشود نیاز به خبر کردن آمبولانس دارد.
• پس از تمام شدن تشنج تونیک کلونیک ممکن است فرد به خواب برود که تا نیم ساعت هم طول بکشد. این حالت طبیعی است تا زمانی که شخصی پیش بیمار است و تحت نظر باشد و این اقدام مانعی ندارد، بگذارید هر قدر که می‌خواهد بخوابد.
• ضرورتی ندارد که پس از هر بار تشنج آمبولانس یا پزشک را خبر کرد.

مواردی که باید با اورژانس تماس بگیرید:

• در صورت بروز حمله دوم یا سوم بدون بازگشت هوشیاری در صورتی که بخش تشنجی حمله بیشتر از معمول بویژه بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد.
• بروز مصدومیت شدید در حین بروز حمله
• چنانچه علت حمله نامشخص است و نیاز به بررسی دارد
• به هر دلیلی که فرد نگران و دلواپس باشد، چه در حین حمله و چه پس از آن
• بر اساس این گزارش، لازم است هر فردی که شاهد حمله تشنج است، چگونگی و نوع حمله را به پزشک یا مسوولین فوریت‌های پزشکی 115 و آمبولانس توضیح دهد.
• بعضی از انواع تشنج به این گونه است که فرد دچار رفتارهای عجیب تکرار شونده می‌شود و به نظر گیج و دست‌پاچه می‌آید. در این نوع تشنج (کمپکس فوکال) کمک‌های اولیه به قرار زیر است:
• نشان دهید که او را درک می‌کنید و با او به آرامی و با اطمینان صحبت کنید.
• فقط در صورتی که احساس کردید در معرض خطر صدمه زدن به خود قرار دارد سعی کنید با او تماس فیزیکی داشته باشید در این حالت او را به آرامی از خطر دور کنید.
• چنانچه خطری او را تهدید نمی‌کند، بگذارید حمله روند طبیعی خود را طی کند.